Hasta - Çalışan Hakları ve Sorumlulukları
10 Ocak 2022



İnsan, sadece insan olmasından dolayı doğuştan bazı hakları kazanarak dünyaya adımını atmaktadır. Hak kavramı evrensel bir kavramdır. Kısaca hak; ‘hukuk kurallarının kişilere tanıdığı yetki’ olarak tanımlanabilir.

İnsan hakları ilk kez 1215 yılında İngiltere’de tanınmıştır. Resmi olarak 18. yüzyıl sonlarında Amerikan Haklar Bildirgesi ve 1789 Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Evrensel Bildirgesi yayımlanmıştır. Birleşmiş Milletlerin kurulmasıyla insan hakları evrensel hale geldi. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi yayınlandı. Buna göre; herkesin özgür, onurlu, hakları bakımından eşit oldukları belirtilmektedir.

İnsan haklarını kısaca; tüm insanların her açıdan doğuştan eşit ve özgür olması diye tarif etmek mümkündür. Söz konusu bu özgürlük, başkalarının haklarına saygılı olmak ve bu hakları çiğnememe zorunluluğu ile dengelenmiştir. Çeşitli insan hakları bulunmaktadır. Hasta hakları da temel insan haklarından birisidir.

HASTA HAKLARI

Bir Sağlık Kuruluşuna, Sağlık Hizmeti Almak İçin Başvurduğunuzda;

1)     Hizmetten genel olarak faydalanma:

Adalet ve Hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlık hizmetlerinden faydalanma. Irk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, felsefi inanç,ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet alma hakkı vardır.

2)     Bilgilendirme ve bilgi isteme:

Her türlü sağlık hizmetinin ve imkanının neler olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi sözlü veya yazılı isteme hakkı vardır.

3)     Sağlık kuruluşunu  ve personelini, seçme ve değiştirme:

Sağlık kuruluşunu seçmeye, değiştirmeye ve seçtiği sağlık tesisinde verilen sağlık hizmetlerinden faydalanmaya, sağlık hizmeti verecek vermekte olan tabiplerin ve diğer sağlık çalışanlarının kimliklerini, görev ve unvanlarını öğrenmeye seçme ve değiştirmeye hakkı vardır.

4)     Mahremiyet:

Gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmeti almaya hakları vardır.

5)     Reddetme, durdurma ve rıza:

Tedaviyi reddetmeye, durdurulmasını istemeye, tıbbi müdahalelerde rızasının alınmasına ve rıza çerçevesinde hizmetten faydalanmaya hakkı vardır.

 6)     Güvenlik :

Sağlık hizmetini güvenli bir ortamda almaya hakkı vardır.

7) Dini vecibeleri yerine getirebilme :

Sağlık tesisinin imkanları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirmeye hakkı vardır.

8) İnsani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık:

Saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli bir ortamda, her türlü hijyenik şartlar sağlanmış gürültülü ve rahatsız edici bütün etkenler giderilmiş bir sağlık hizmeti almaya hakkı vardır.

9) Ziyaret ve refakatçi bulundurma:

Sağlık tesislerince belirlenen usül ve esaslar çerçevesinde ziyaretçi kabul etmeye ve mevzuatın ve sağlık tesisinin imkanları ölçüsünde ve hekimin uygun görmesi halinde refakatçi bulundurmaya hakkı vardır

10) Müracaat, şikayet ve dava hakkı:

Haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü başvuru, şikayet ve dava hakkını kullanmaya hakkı vardır.  

HASTA SORUMLULUKLARI


1. GENEL SORUMLULUKLAR
1.1. Kişiler kendi sağlığına dikkat etmek için elinden geleni yapmalı ve sağlıklı bir yaşam için verilen tavsiyelere uymalıdır.
1.2. Kişi uygunsa kan verebilir ya da organ bağışında bulunabilir.
1.3. Basit durumlarda kişiler kendi bakımlarını yapmalıdır.

2. SOSYAL GÜVENLİK DURUMU
2.1.Hasta; sağlık, sosyal güvenlik ve kişisel bilgilerindeki değişiklikleri zamanında bildirmek durumundadır.
2.2.Hasta; sağlık karnesinin (Bağ-Kur, Yeşil Kart gibi) vizesini zamanında yaptırmak zorundadır.

3. SAĞLIK ÇALIŞANLARINI BİLGİLENDİRME
3.1.Hasta; yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, yatarak herhangi bir tedavi görüp görmediğini, eğer varsa halen kullandığı ilaçları ve tüm sağlığıyla ilgili bilgileri tam, eksiksiz vermelidir.

4. HASTANE KURALLARINA UYMA
4.1. Hasta; başvurduğu sağlık kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymalıdır.
4.1.Hasta sağlık Bakanlığı ve diğer sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen sevk zincirine uymalıdır .
4.2.Hastanın; tedavi, bakım ve rehabilitasyon sürecince sağlık çalışanları ile işbirliği içinde olması beklenir.
4.3.Hasta; randevulu hizmet veren bir sağlık tesisinden yararlanıyorsa randevunun tarih ve saatine uyması ve değişiklikleri ilgili yere bildirmesi gerekir.
4.4. Hasta; hastane personelinin, diğer hastaların ve ziyaretçilerin haklarına saygı göstermelidir.
4.5. Hasta; hastane malzemelerine verdiği zararları karşılamak zorundadır.

5. TEDAVİSİ İLE İLGİLİ ÖNERİLERE UYMA
5.1.Hasta; tedavisi ve ilaçlarla ilgili tavsiyeleri dikkatle dinlemeli ve anlayamadığı yerleri sormalıdır.
5.2.Hastanın;  tedavisiyle ilgili önerilere uyum sağlayamama durumu söz konusu ise bunu sağlık çalışanına bildirmesi gerekir.
5.3.Hasta sağlık bakım  ve taburculuk sonrası bakım planını beklendiği gibi doğru anlayıp anlamadığını belirtmesi gerekir. 
5.4.Hasta; uygulanacak tedaviyi reddetmesi veya önerilere uymamasından dolayı doğacak sonuçlardan kendisi sorumludur.


ÇALIŞAN SORUMLULUKLARI
UYGULAMA:
1. Ofisleri ve çalışma alanlarını temiz ve düzenli tutunuz.
2. İşyerinde bulunan tüm uyarı ikaz levhalarına, işaretlerine ve talimatlara uyunuz.
3. Ofislerde acil durumlar dışında koşmayınız.
4. Çalışma arkadaşlarınızla güvenliğinizi tehlikeye düşürecek şakalaşmalar yapmayınız.
5. Elektrikli cihazların yakınında çay, kahve gibi dökülme ihtimali olan içecekler bulundurmayınız. Çay kahve vb. sıcak içeceklerin dökülmemesi için dikkat ediniz.
6. Takılma,düşmeveçarpmaihtimalinekarşıdolapkapaklarınıvemasaçekmeceleriniaçıkbırakmayınız.Kapıvepencereleri dikkatli açarak odanın havalandırılmasını sağlayınız.
7. Yürürken aynı zamanda evrak okumayınız, herhangi bir şey yiyip içmeyiniz.
8. Yürürken, özellikle merdivenlerden inip çıkarken cep telefonundan mesaj yazıp okumayınız.
9. Yüksek yerlerdeki raflardan dosya vb. alırken portatif merdiven kullanınız.
10 Sandalye, koltuk, masa ve çekmeceleri yüksekte bir noktaya ulaşmak için asla merdiven gibi kullanmayınız.
11. Dolapların üzerine dosya vb. yığmayınız, dolapların içine düzenli biçimde koyunuz.
12. Koltuk ve sandalyeleri kontrol ediniz, arızalı ve problemli olanları kullanmayarak ilgili birime bilgi verip onarılmasını sağlayınız.
13. Cam yüzeylerinde kırık ve çatlak olması durumunda derhal onarılmasını sağlayınız.
14. Ofislerin temizliğinde oluşan ıslak zeminlerin kurulanmasını sağlayınız.
15. Ofis zeminlerinde kaymaya, takılmaya neden olabilecek yüzeyleri onartınız.
16. Evraklardaki zımba tellerini  zımbateli sökücü ile çıkartınız.Elinizle sökmeye çalışmayınız. Toplu iğne yerine ataş kullanınız.
17. Ofislerde bulunan makas, maket bıçağı,sivriuçlukalemlervb.malzemeleridikkatlikullanınız.Masaüzerindekolayca ulaşabilecek yerlerde bulundurmayınız.
18. Klavyenin rahat bir çalışma pozisyonu sağlayacak uzaklıkta (Kollar dirsekten 90°açıyla) olmasına özen gösteriniz. Çalışma sırasında uygun aralıklar ile ara verilerek basit egzersizler yaparak vücudunuzu dinlendiriniz.
19. Mevcut ışık kaynaklarının ekranda parlaklığa ve yansımalara neden olmasını engelleyiniz.
20. Yerden ağır bir malzeme kaldırırken belin incinmemesi için dizlerin kırılması ve kuvvetin belden değil bacaklardan alınmasınını sağlayınız.
21. Çalışma alanlarında yüksek sesle konuşmayınız.
22. Odanızdaki tüm elektrikli aletlerin kablolarının,fişveprizlerininuygunveemniyetliolmasınıvearızalıolanlarınonarılmasınısağlayınız.Herhangibirşekildeelektrikonarımlarınıkendinizyapmayınız.
23. Ayrıca sarkan elektrik kablolarının açıkta durmasını engelleyiniz. Herhangi bir arıza durumunda bir üst amirinize ve elektrik arızasını giderecek ilgili kişiye bildiriniz.
24. Yürüme yollarında ve çalışma alanınızın zemininde takılıp düşebilecek malzemeler bulundurmayınız.
25. Yangın söndürme cihazlarını ve acil çıkış yerlerini mutla¬kaöğreniniz.
26. Çalışma ortamınızın acil çıkışı engellemeyecek şekilde düzenlenmesini sağlayınız.
27. Acil çıkış kapılarını giriş-çıkış yapmak ve sigara içmek için kesinlikle kullanmayınız.
28. Acil çıkış merdivenlerinde ya da kaçış yolunda, acil durumda kaçışı engelleyecek malzemeler bulundurmayınız.
29. Lavabo ve tuvaletlerin temizliği yapılırken kullanılan uyarı levhalarını dikkate alınız, yerler ıslakken ya da temizlik yapılırken o alandaki lavabo ve tuvaletleri kullanmayınız.
30. Odalarda kesinlikle elektrikli ısıtıcı, su ısıtıcısı vb. gibi yapılan işle ilgisi olmayan cihazları kullanmayınız.
31. Mesai sonunda odanızdan ayrılırken ışıkları söndürüp,elektrikli aletlerin (Klima,prize takılı şarj cihazı bilgisayar vb.) prizlerden çıkarınız. (Zorunlu olarak çalışması gerekenler hariç)
32. Çalışma ortamınızda kendiniz ya da çevrenizdekiler için gördüğünüz tehlikeleri İş Sağlığı ve Güvenliği Birimi’ne bildiriniz.
33. İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi talimatlarına uyunuz.
34. Uyarı işaret ve ikaz levhalarının yerlerini kesinlikle değiştirmeyiniz.
35. Meydana gelebilecek herhangi bir iş kazası ve ramak kala olan olayları derhal iş sağlığı ve güvenliği birimi ile şube müdürü veya birim sorumlusuna haber veriniz.
36. Olağan üstü bir durumda derhal ulaşılması gereken acil durum numaralarını öğreniniz.
37. Bu talimatların uygulanmasından tüm büro çalışanları sorumludur.