21 Haziran Dünya ALS Günü (Amiyotrofik Lateral Skleroz)
-Beyin, beyin sapı ve omurilikte yer alan ve kasları kontrol eden motor
sinirlerin (nöron) harabiyetine yol açan ilerleyici bir hastalıktır.
-Hastaların %5-10’unda genetik geçiş söz konusu iken, geri kalan
hastalarda hangi neden veya nedenlerin hastalığa yol açtığı
bilinmemektedir ve kalıtımsal değildir.
-Bulgular ortalama 50-65 yaş arasında başlamakta ve başlangıç
belirtileri hastadan hastaya değişmektedir.
-En sık bulgu kuvvetsizlik ile vücudun farklı bölgelerinde kas
seyirmeleri ve kramplar, yürüme güçlüğü ve düşmeler, ince el
becerilerini de etkileyen günlük yaşam aktivitelerinde zorlanma
şeklindedir.
-Hastalığın ileri evrelerinde konuşma ve yutma güçlüğü, beslenmede
zorlanma, nefes darlığı görülebilmektedir. Bu bulgular, nadiren bazı
hastaların ilk yakınmaları da olabilmektedir.
-Tanı; hasta öyküsü, fizik ve nörolojik muayene bulgularına dayanılarak konulur ve yardımcı laboratuvar testleri tanının desteklenmesinde yararlıdır.
-Sinirlerin ve kasların değerlendirildiği elektronöromiyografi (ENMG)
incelemesi ALS’nin tanısında kullanılan en yararlı yardımcı tanı yöntemidir. Ayrıca bazı kan testleri, beyin ve omuriliğin Manyetik Rezonans Görüntüleme çalışmaları yapılan diğer testlerdir.
-Hastalığın ilerlemesini yavaşlatan ve yaşam süresini uzatan ilaçlar olsa
da, ALS’nin henüz kesin bir tedavisi yoktur. Fakat bilim adamları yeni
ilaç çalışmalarına yoğun olarak devam etmektedir.
-ALS hastaları için normal yaşamlarını sürdürecek önlemlerin alınması,
solunum fonksiyonlarının ve beslenme durumlarının takibi, çevreyle
iletişimlerinin ve fiziksel aktivitelerinin mümkün olduğunca
korunması, hastaların hem yaşam kalitelerini hem de yaşam sürelerini
belirgin olarak artırmaktadır.
Uzm. Dr. Leyla DAŞ PEKTEZEL
Klinik Nörofizyoloji Uzmanı